Ο πολύμορφος και τόσο γοητευτικός χώρος της γλώσσας είναι συχνά δύσκολα προσπελάσιμος από τους μαθητές. Πόσο μάλλον όταν οι απαιτήσεις της εξέτασης που αφορά το μάθημα είναι αυξημένες και απαιτούν από τον μαθητή να διαχειριστεί με τελεσφόρο τρόπο διαφορετικές δεξιότητες, σχετικές τόσο με την κατανόηση και ερμηνεία των κειμένων όσο και με τον τρόπο με τον οποίο η ερμηνεία αυτή εξυφαίνεται μέσα από μορφολογικές και γλωσσικές επιλογές των δημιουργών τους.
Το βιβλίο «Μέθοδος Γνώσης» αποτελεί μια διδακτική πρόταση των εκδόσεων Χατζηθωμά πολύ κοντά στο μοντέλο με το οποίο οι μαθητές αντιλαμβάνονται τη γνώση και επιχειρούν να την εφαρμόσουν.
Στο Α’ μέρος του βιβλίου, στην 1η ενότητα (ΘΕΜΑ Α), που αφορά τη Συνοπτική Απόδοση κειμένου, διδάσκεται βήμα προς βήμα ο μηχανισμός σύνθεσης ενός συνοπτικού κειμένου πλήρους σε νοηματικό επίπεδο και άρτιου δομικά και γλωσσικά. Παρατίθενται γνωστά λάθη των μαθητών, προκειμένου να αφομοιωθούν και να αποφευχθούν σε μελλοντικές τους απόπειρες.
Στη 2η ενότητα (ΘΕΜΑ Β), παρουσιάζεται με μορφή εύληπτων πινάκων όλη η θεωρία του γλωσσικού μαθήματος. Θέματα που αφορούν την αποδεικτικότητα του κειμένου, τον τρόπο που οργανώνεται και δομείται η σκέψη του εκάστοτε πομπού ανάλογα με την πρόθεσή του και την επικοινωνιακή περίσταση, καθώς και θέματα που αφορούν τη λειτουργία των λεξικογραμματικών επιλογών παρουσιάζονται με πλήρη και μεθοδικό τρόπο. Παράλληλα, επιχειρείται συσχετική παρουσίαση των φαινομένων, δεδομένου ότι οι ερωτήσεις που τίθενται απαιτούν μια συνθετική προσέγγιση από την πλευρά των μαθητών. Παρουσιάζονται, επιπλέον, οι συνηθέστεροι Τύποι Ερωτημάτων και παρατίθεται ένας ενδεικτικός τρόπος απάντησής τους, ενώ ακολουθούν κατατοπιστικές εφαρμογές για το εκάστοτε φαινόμενο, αντιπροσωπευτικές ασκήσεις και άσκηση εμπέδωσης. Επιπλέον, στο βιβλίο αναλύεται βήμα προς βήμα η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει ο μαθητής, για να απαντήσει σε θέματα που αφορούν τη Σύγκριση Κειμένων ή την ανάπτυξη προσωπικής γνώμης σε παράγραφο.
Τη δυνατότητα εφαρμογής όλων αυτών έχει ο μαθητής στα κριτήρια που ακολουθούν τους πίνακες θεωρίας κάθε φορά, τα οποία έχουν εμπλουτιστεί με ερωτήσεις που αφορούν το θεωρητικό κομμάτι που προηγείται.
Στην 3η ενότητα (ΘΕΜΑ Γ), ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει τη σύνθεση ενός ερμηνευτικού σχολίου μέσω της εύστοχης αξιοποίησης πλήθους κειμενικών δεικτών και να δει να εφαρμόζονται τα λάθη που οφείλει να αποφεύγει.
Στην 4η ενότητα (ΘΕΜΑ Δ), δίνεται στους μαθητές αναλυτικά ο τρόπος σύνθεσης της Παραγωγής Λόγου, με έμφαση σε δύο κομβικά στοιχεία. Αφενός στην τήρηση των μορφολογικών χαρακτηριστικών του εκάστοτε επικοινωνιακού πλαισίου, αφετέρου στην εύστοχη αξιοποίηση σημείων του κειμένου και στην αποφυγή της στείρας μεταφοράς υλικού στο παραγόμενο κείμενο. Οι μαθητές μέσω μιας απλής μεθοδολογίας διδάσκονται τον τρόπο να αξιοποιούν δημιουργικά τα κατάλληλα σημεία του κειμένου, προκειμένου να αναπτύξουν τη δική τους επιχειρηματολογία.
Στο Β’ μέρος του βιβλίου έχουν επιλεγεί 20 κριτήρια ποικίλης θεματολογίας από την Τράπεζα Θεμάτων, προκειμένου ο μαθητής να έρθει σε επαφή με πλήθος θεματικών ενοτήτων. Τα κριτήρια έχουν εμπλουτιστεί με Πρόσθετα ερωτήματα, με πρωτότυπες ερωτήσεις που αποβλέπουν στη νοηματική εμβάθυνση και στην εξάσκηση στη λειτουργία των κειμενικών σχημάτων και των λεξικογραματικών επιλογών.
Το βιβλίο «51 Κριτήρια Σύγχρονης Θεματολογίας» εξετάζει αναλυτικά τις βασικές έννοιες με τις οποίες ο μαθητής οφείλει να εξοικειωθεί, για να μπορέσει να αντεπεξέλθει τόσο στην καλύτερη κατανόηση των δοθέντων κειμένων όσο και στην επιτυχή παραγωγή του δικού του λόγου. Πλήθος πρόσθετων ασκήσεων συνοδεύουν το κάθε κριτήριο, προκειμένου να καλυφθούν όλοι οι τύποι των πιθανών ερωτήσεων. Καλύπτοντας τα 51 κριτήρια, ο μαθητής έχει απαντήσει 700 ουσιαστικά ασκήσεις, έχοντας ένα συντριπτικό πλεονέκτημα.
Οι Απαντήσεις των ασκήσεων και των κριτηρίων διατυπώνονται με τρόπο σαφή και αναλυτικό, ώστε ο μαθητής να κατανοεί τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται η απάντηση σε κάθε μορφή ερώτησης και να μπορεί να ανταποκριθεί σε ανάλογα ερωτήματα. Με λίγα λόγια, οι απαντήσεις αποτελούν ένα σημαντικό και αξιόπιστο διδακτικό εργαλείο.
Ο κόσμος της γλώσσας είναι ευτυχώς ανεξάντλητος. Δική μας προσδοκία είναι να συμβάλλουμε στο να κατακτήσει ο μαθητής ένα κομμάτι του πλούτου της. Γιατί τότε μπορούμε να ελπίζουμε ότι τα παιδιά μας, με οδηγό τον λόγο σε κάθε του πτυχή (λογική, ομιλία, διάλογος, αιτία) θα ζήσουν –σε καιρούς ανθρωπινότερους– επιλέξιμους βίους πολύ πιο άξιους να τους ζει κανείς…